پایگاه خبری تحلیلی حیات، المیرا خرد: در حاشیه‌های پراکنده استان تهران، جایی که شهرستان‌هایی چون ورامین، شهرری و اسلامشهر میزبان هزاران خانواده ایثارگر هستند، مراکز مشاوره شاهد و ایثارگر به عنوان پناهگاهی آرام عمل می‌کنند. این مراکز، زیرمجموعه بنیاد شهید و امور ایثارگران، با تمرکز بر بیش از ۴۳ هزار پرونده ایثارگری در این مناطق، سالانه هزاران جلسه حمایتی برگزار می‌کنند تا سلامت روانی و خانوادگی جامعه هدف را تضمین کنند، در حالی که چالش‌های اقتصادی و اجتماعی بر این خانواده‌ها سنگینی می‌کند، این مراکز با خدمات تخصصی، گام‌هایی مؤثر برای پیشگیری از آسیب‌ها برمی‌دارند.
پیشینه تأسیس: از زخم‌های جنگ تا حمایت‌های پایدار
مراکز مشاوره ایثارگران ریشه در سال‌های اولیه پس از انقلاب دارد. بنیاد شهید و امور ایثارگران، که مسئولیت رسیدگی به خانواده‌های شهدا، جانبازان و رزمندگان را بر عهده دارد، از سال ۱۳۶۷ شمسی با راه‌اندازی مراکز مشاوره، روان‌درمانی و روان‌پزشکی، نخستین گام‌ها را برای حفظ بهداشت روانی جامعه ایثارگر برداشت، این ابتکار، در پاسخ به نیازهای فوری جانبازان اعصاب و روان و خانواده‌های داغدار، از ادغام نهادهای ایثارگری در دهه ۱۳۷۰ گسترش یافت و به سیاست همسان‌سازی خدمات در سطح استان‌ها منجر شد.
در استان تهران، مراکز شهرستان‌ها از سال ۱۳۸۰ به طور مستقل فعال شدند و تا امروز، با ایجاد ۸۶ مرکز مشاوره و مددکاری در سطح کشور، به بیش از ۹۰ دفتر کارشناسی ارجاع خدمات می‌دهند. این پیشینه، نه تنها میراث دفاع مقدس است، بلکه پاسخی مداوم به هرم سنی رو به افزایش ایثارگران و نیازهای نسل جوان آن‌هاست.
مکان و مشخصات: دسترسی آسان در دل شهرستان‌ها
استان تهران با ۱۶ شهرستان، از جمله ورامین، شهرری، اسلامشهر، قرچک و پاکدشت، دارای سه مرکز اصلی مشاوره ایثارگران است که تحت نظارت اداره مددکاری و مشاوره بنیاد شهید شهرستان‌های استان فعالیت می‌کنند. این مراکز با کادر متخصص (روانشناسان، مددکاران و مشاوران خانواده) و تجهیزات پایه، در ساعات اداری (۸ تا ۱۶) و گاهی تلفنی، خدمات ارائه می‌دهند.
مرکز مشاوره شهرری
آدرس: شهرری، سه‌راه ورامین، ابتدای خیابان ابن‌بابویه، کوچه شهید شوری، بن‌بست اول
تلفن: ۰۲۱-۳۳۷۷۰۰۱۱ و ۰۲۱-۳۳۳۷۲۰۱۰.
این مرکز با تمرکز بر خانواده‌های مناطق جنوبی، بیش از ۳۰۰ جلسه ماهانه برگزار می‌کند و خدمات ویژه برای جانبازان شیمیایی دارد.
مرکز مشاوره ورامین
آدرس: ورامین، روبروی فرمانداری، مجتمع ادارات، خیابان کار، ساختمان بنیاد شهید
تلفن: ۰۲۱-۳۶۲۴۳۰۳۱ و ۰۲۱-۳۶۲۵۴۱۶۳
به عنوان هاب مرکزی برای شهرستان‌های شرقی، این مرکز خدمات سیار به مناطق دورافتاده مانند قرچک و پیشوا ارائه می‌دهد و دارای کلینیک تلفنی ۲۴ ساعته است.
مرکز مشاوره اسلامشهر و غرب شهرستان‌ها
آدرس: اسلامشهر، بلوار امام خمینی، نبش خیابان شهید بهشتی، ساختمان بنیاد شهید
تلفن: ۰۲۱-۵۶۷۰۲۳۴۵
این مرکز بر حمایت از فرزندان رزمندگان تمرکز دارد و جلسات گروهی برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی برگزار می‌کند.
به طور کلی، این مراکز، با پوشش حدود ۱۰۰ هزار ایثارگر، سالانه بیش از ۱۰ هزار مراجعه را مدیریت می‌کنند و خدمات را به صورت رایگان و بدون محدودیت جلسات ارائه می‌دهند.
نوع و روند فعالیت: از ارزیابی تا توانمندسازی
فعالیت این مراکز بر پایه رویکرد مددکاری اجتماعی و روانشناختی استوار است. روند کار به شرح زیر است: ابتدا ایجاد پرونده ایثارگری (با مدارک شناسایی و سابقه خدمت)، سپس ارزیابی اولیه (فردی یا خانوادگی) توسط مددکار و در نهایت ارجاع به متخصصان برای جلسات حضوری، تلفنی یا گروهی. تمرکز بر پیشگیری از آسیب‌هایی مانند طلاق، اعتیاد و اختلالات پس از سانحه (PTSD) است، با جلساتی که معمولاً ۴۵ تا ۶۰ دقیقه طول می‌کشد. مراکز با همکاری بهزیستی و دانشگاه‌ها، کارگاه‌های آموزشی منظم (مانند مهارت‌های فرزندپروری) برگزار می‌کنند و از فناوری‌هایی مانند مشاوره آنلاین برای مناطق دورافتاده استفاده می‌کنند.
خدمات ارائه‌شده: گستره‌ای از حمایت‌های تخصصی
خدمات این مراکز متنوع و هدفمند است و شامل ۱۰ حوزه اصلی می‌شود: مشاوره فردی و خانوادگی، شغلی و تحصیلی، ازدواج و طلاق، مذهبی و معنوی، حقوقی (مانند مسائل استخدامی)، مددکاری اجتماعی (حمایت مالی و ارجاع به کمیته امداد)، درمان روانشناختی (برای جانبازان اعصاب و روان)، گروه‌درمانی برای فرزندان شهدا و خدمات ویژه زنان و کودکان ایثارگر.
در سال گذشته، ۴۰ درصد مراجعات از سوی جوانان زیر ۳۰ سال بود که بر مشاوره تحصیلی و شغلی تمرکز داشتند، در حالی که ۳۰ درصد به مسائل خانوادگی مربوط می‌شد.
نظرات مراجعان: ترکیبی از امید و چالش
مراجعان این مراکز، اغلب از خدمات به عنوان «پناهگاهی امن» یاد می‌کنند، اما چالش‌هایی نیز وجود دارد.
یک جانباز ورامینی در روایتی شخصی می‌گوید: «پس از سال‌ها مبارزه با PTSD، جلسات گروهی اینجا به من کمک کرد تا با خاطرات جنگ کنار بیایم و خانواده‌ام را از دست ندهم.
مادری از شهرری نیز تأکید می‌کند: «مشاوره ازدواج فرزندم، که پدرش شهید شده، زندگی‌مان را نجات داد.»
با این حال، برخی انتقادها به کمبود متخصصان زن یا تأخیر در ارجاعات اشاره دارد؛ مثلاً یک مراجعه‌کننده اسلامشهری می‌گوید: «خدمات خوب است، اما برای مناطق حاشیه‌ای، نیاز به مراکز سیار بیشتر داریم.»
به طور کلی، رضایت ۷۰ درصدی (بر اساس گزارش‌های داخلی بنیاد) نشان‌دهنده تأثیر مثبت است، هرچند فشارهای اقتصادی بر کیفیت خدمات سایه افکنده است.
چشم‌انداز آینده: گسترش با فناوری و هم‌افزایی
آینده این مراکز، با تأکید بر همسان‌سازی خدمات و توجه به هرم سنی ایثارگران (افزایش سالمندان و جوانان)، روشن است. برنامه‌های آتی شامل راه‌اندازی اپلیکیشن رزرو نوبت، افزایش متخصصان به ۱۰۰ نفر تا پایان ۱۴۰۴، و ادغام با مراکز دانشگاهی برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی است.
محمدرضا وکیلی، رئیس اداره مددکاری شهرستان‌های تهران، می‌گوید: «با تمرکز بر مشاوره آنلاین و کارگاه‌های دیجیتال، دسترسی را برای نسل جوان افزایش می‌دهیم تا میراث ایثار، در برابر چالش‌های مدرن پایدار بماند. چالش اصلی، بودجه برای گسترش به شهرستان‌های حاشیه‌ای مانند ملارد است، اما هم‌افزایی با بهزیستی و سپاه، نویدبخش است.
ایثارگران شهرستان‌های تهران می‌توانند با مراجعه حضوری یا تماس، از این خدمات بهره‌مند شوند.
برای اطلاعات بیشتر، به سایت isaar.ir سر بزنید.
انتهای پیام/
نظر شما